Sporcu çocuk beslenmesi

SAĞLIKLI VE ZİNDE BİR SPORCU YETİŞTİRMEK İÇİN ÇOCUK BESLENMESİNİN PÜF NOKTALARI

Tüm ebeveynlerin ortak dileği; sağlıklı, özgüvenli, yaşama katılımı yüksek olduğu kadar, disiplini de elden bırakmayan nesiller yetiştirmek. Uzmanlar, bu özellikleri kazandırmak için, çocukları küçük yaşta spora yönlendirmek, onları şimdiden geleceğe hazırlamak için atılacak en önemli adım olduğunu belirtiyorlar. Hemen her çocuk spor ile ilgili faaliyetlerde bulunsa da, düzenli olarak spor yapan çocuklar, yaşıtlarına göre birçok farklı niteliğe sahip oluyor. Spor yapan çocuk ve gençlerin hem büyümelerini sağlamak, hem de sporda iyi bir performans gösterebilmeleri için düzgün beslenmeleri  hayati önem taşıyor. Sporcu çocukların beslenmesinin püf noktalarını NB Kadıköy Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Selami Süleymanoğlu anlattı.

Dengeli ve besleyici diyet genç sporcular için önemlidir. Bu beslenme düzeni sayesinde büyümesi  ve gelişimi devam eder, sağlıklı kalır. Ebeveynler,  antrenörler ve sporcuların kendileri beslenme konusunda ellerinden gelenin en iyisini yapmaya uğraşırlar. Sağlıklı beslenme için dikkate alınması gereken birçok konu vardır.  Özellikle genç sporcular için doğru miktarda ve doğru tür gıdaları almak önemlidir. Her çocuğun, vücudu, yaptığı sporun türü ve derecesi farklı olduğundan beslenmesi de mümkün olduğu kadar bireyselleştirilmelidir.

Spor yapan çocukların yemek yeme zamanları da önemsenmelidir.  

Etkin ve sağlıklı beslenme için çocuklar ideal olarak 3 ana öğün ve aralarda atıştırmalıklarla desteklenen zamanlama en iyisidir. Burada öğün atlanmaması ve dengenin bozulmaması ile atıştırmalıkların antrenmanın, yarışmanın derecesine göre düzenlenmesi beslenmenin bireyselleştirilmesine de katkıda bulunur. Genel disiplin anlayışına sahip olan çocuklar bunu alışkanlık haline getirdiklerinde böylece sağlıksız düzensiz beslenmeden de korunmuş; ayrıca açlık ve aşırı doygunluk probleminden de kurtulmuş olurlar.  Okul, ulaşım, antrenman üçgeninde sıkışan çocuklar genelde yemek için yeterince vakit ayıramadıkları için sağlıksız, kısa sürede ulaştıkları yiyeceklere kayarlar. Ancak beslenmenin önemi anlaşıldığında, yapılacak planlama ile yine aynı sürede ancak dengeli ve doğru beslenme sağlanabilir. Konumuz çocuk olduğundan onu sıkmayacak ve hoşuna gidecek alternatifler ve elastikiyet de sağlanmalıdır. Mesela akşam yemeği sırasında maç veya antrenman var ise öğleden sonra yağsız etli bir sandviç ve meyve yediğinde hem açlık duymaz, hem enerji sağlar.

Sporcu çocuk ne yemeli?

Herkesin ihtiyacı olan besinler genç sporculara da gerekir, ama daha önemlidir çünkü onlar yüksek performans için vücutlarını zorlamaktadırlar.

• Tam tahıllar; Kepekli tahıllar antrenmandan önce alındığında çocuğunuz için birincil enerji kaynağıdır ve daha sonra enerji depolarını doldurmak için gereklidir. Sağlıklı, uzun süreli enerji sağlarlar. Tam tahıllı ekmek, makarna ve kraker, kahverengi pirinç ve yulaf ezmesi en iyi kaynaklarıdır. Cips, pizza ve patates kızartması gibi paketlenmiş ve hızlı gıdalardan uzak durulmalıdır. Bu gıdalar işlenmiş tahıllardan elde edilmiştir, kolay ve hızlı sindirilir, böylece enerji yüklemesi yapar ancak daha sonra ihtiyaç duyulan enerjiyi ise karşılamayacaktır.
• Yağsız protein;  Protein kas büyüme ve gelişimi, doku tamiri, yara iyileşmesi, antrenman sonrası toparlanma ve kan şekeri kontrolüne yardımcı olur. Tavuk, hindi, balık, mercimek ve fasulye ana protein kaynağıdır. Kırmızı ette iyi bir kaynaktır ama yağsız seçilmeli ve haftada iki kez ile sınırlandırılmalıdır. Peynir üzerine de fazla yüklenmemek gerekir.
• Sağlıklı yağlar; Yağ herkesin diyetinde önemli yer tutar. Yağın türü oldukça önemlidir.  Sağlıklı yağlar sırasıyla zeytin ve kanola yağları ile bazı meyvelerden elde edilen yağlar, daha sonra tercih edilecekler ise fındık ve ayçiçeği gibi tohumlardan elde edilen yağlardır. Tereyağı, krema gibi yağların bitkisel yağlar gibi kullanılmasında sakınca olmamasına rağmen miktarlarının kısıtlanması önerilmektedir. Bunların hepsinde kalp damar hastalıkları için zararlı doymuş yağ asitleri fazla miktarda bulunduğu unutulmamalıdır.